|
NA ETYKĘ I PRAWA CZŁOWIEKA 
Według Konstytucji Światowej Organizacji Zdrowia następujące zasady są podstawą szczęścia i bezpieczeństwa wszystkich ludzi:
Celem Światowej Organizacji Zdrowia jest (art. 1 pkt 1 Konstytucji WHO) "podniesienie poziomu zdrowia wszystkich ludzi". W wymienionych zasadach występuje wiele elementów zaczerpniętych z etyki. Przede wszystkim można powiedzieć, że zdrowie jest jednym z fundamentalnych praw każdego człowieka, ściśle związanym z innymi prawami ludzkimi, do których odnoszą się słowa: "bez różnicy ras, religii, przekonań politycznych, warunków ekonomicznych i socjalnych". Ogromne znaczenie ma definicja zdrowia, która, poza wykluczeniem chorób i kalectw, wskazuje na wyraźnie określony poziom warunków fizycznych, psychicznych i socjalnych. Fakt, że zdrowie widziane jest jako cecha pozytywna, a nie tylko w sposób negatywny (jako brak chorób), jest podkreślony przez doniosły zapis mówiący o promowaniu i ochronie zdrowia przez wszystkich. Rozwój różnych państw nie jest równomierny i dlatego niezwykle ważna jest aktywna ich współpraca dla poprawy zdrowia. W wielu wypadkach krajowe służby sanitarne zachęcają do promowania zdrowia i zapobiegania chorobom, ale relacje między lekarzami a służbami sanitarnymi i socjalnymi nie ulegają dostatecznym zmianom. Współczesny model medycyny bardzo różni się od modelu sprzed pięćdziesięciu lat. Koniecznie należy przyjrzeć się efektywności leczenia, biorąc pod uwagą możliwości medycyny, jak również przeprowadzić korektę procedur, nie odpowiadających współczesnym zaleceniom etycznym. Światowa Organizacja Zdrowia w zgodzie ze swoimi zasadami rozwinęła program Health for All ("Zdrowie dla wszystkich"). Uczyniła to w związku z problemami sanitarnymi, przyjmując prawa człowieka jako naturalną podstawę uniwersalnego pojmowania zdrowia, ponad, jak pisze Jacques Maritain, "dyskusjami między szkołami" o perspektywach kulturalnych i politycznych. Health for All to proces obejmujący rozwój zdrowia narodów, w którym jednostka nie jest pierwszoplanowym celem. Istnieje pewne minimum zdrowotne, poniżej którego żaden człowiek, w żadnym państwie, nie może się znaleźć: wszyscy ludzie we wszystkich krajach muszę mieć zapewniony taki poziom zdrowia, który pozwoli im na wykonywanie pracy i aktywne uczestnictwo w życiu społecznym wspólnoty, w której żyją (rezolucja Światowej Organizacji Zdrowia z 1977 r.). Międzynarodowa konferencja WHO przyjęła w Ałma Acie w 1978 r. deklarację, która stała się podstawowym dokumentem strategicznym dla osiągnięcia celów Health for All. Od 1979 r. WHO propaguje globalną strategię Health for All aż do 2000 roku. Światowa Organizacja Zdrowia wzywa państwa członkowskie, aby działały na rzecz formułowania strategii globalnych i regionalnych, a także indywidualnych i narodowych strategii politycznych, dla osiągnięcia celu Health for All. W Europie wspólna polityka na rzecz Health for All została sformułowana w 1980 r., a w 1984 r. Komitet Regionalny przyjął 38 celów europejskich. Health for All zawiera trzy grupy zasad etycznych:
Osiągnięcie celu Health for All wymaga podejścia naukowego i holistycznego. Przyjmuje się, że odpowiedzialność menedżerów dotyczy nie tylko spraw administracyjnych. Każdy lekarz musi być świadomy, że środki używane w poprawny i efektywny sposób zakładają nie tylko poszukiwanie lepszych wyników w procesie leczenia i w jego rezultatach, ale także konieczność oszczędzania a nie trwonienia cennych środków, których ilość jest ograniczona. Health for All uwzględnia podstawowe zasady praktyki lekarskiej, które pozostały niezmienne od czasów Hipokratesa. Realizacja tego programu wymaga stawienia czoła dzisiejszym problemom służb medycznych. Opiera się on na szacunku dla praw ludzkich i na holistycznym podejściu do zdrowia i dlatego proponuje rozwiązania zagadnień nie tylko dzisiejszych, ale także tych, które mogą pojawić się w przyszłych dziesięcioleciach. Antonio Piga Rivero Europejskie Biuro Regionalne
Opracowano na podstawie "Medycyna a prawa człowieka" |