Człowiek dotknięty chorobą pozostaje przede wszystkim człowiekiem... Lekarz ze swoim terapeutycznym arsenałem powinien zrobić wszystko, aby stosować odpowiednie środki profilaktyczne, chronić, przynosić ulgę, pomagać i leczyć.
   Czy lekarz jako człowiek nadąża za technicznymi środkami będącymi w jego dyspozycji? Medycyna to twórczość czy wiedza, a może jedno i drugie? Czy zdrowie, nieodłączna część życia, stanowi indywidualną cechę każdego z nas? Czy choroba, ciężka lub nie, nie jest formą pogwałcenia wolności człowieka? Czy zwrócenie się ku medycynie jest dowodem zależności?
   Przewodniczący Międzynarodowego Instytutu Praw Człowieka, Guido Gerin, potrzebował dużo odwagi cywilnej, aby w terminie zakończyć pracę nad książką "Lekarz wobec praw człowieka". Pierre Cuer wytrwale koordynował wysiłki wielu uczonych. Dzięki uporowi szefa Wydziału Współpracy Naukowej, Jean-Pierre'a Massue, mamy dziś dwa dzieła na wysokim poziomie, które zwracają uwagę na konieczność uwrażliwienia, informowania i uczenia etyki profesjonalistów zajmujących się zdrowiem.
   Paradoks, który nie powinien zwieść czytelnika, polega na tym, że w tytule tej pracy, całkowicie poświęconej problemom etycznym, nie ma słowa "etyka". Autorzy pragnęli rozszerzyć problematykę i nie wpadać w uproszczenia, ponieważ dzisiaj praktycznie do wszystkiego można by było przykładać miary - by nie używać terminu "moralność" - etyczne.
   Dla wygody czytelnika materiał zawarty w książce rozpatrywany jest z trzech punktów widzenia: prawa międzynarodowego, deontologii/etyki i moralności.

Etyka

   Przysięga Hipokratesa żąda wypełniania określonych obowiązków i z tego powodu pozostaje wciąż najważniejszą częścią składową kodeksu praktyki lekarskiej, choć dzisiaj wymaga już uzupełnienia.
   Na spotkaniach w Helsinkach (1964 r.), w Tokio (1975 r.) i w Manili (1981 r.) międzynarodowe pozarządowe organizacje medyczne omawiały kwestie etyki i przygotowały odpowiednie dokumenty. Inicjatywy te poprzedzało utworzenie krajowych komitetów etycznych w obrębie nauk dotyczących życia i zdrowia człowieka.
   Nawet jeśli motywy działania tych organizacji były natury czysto medycznej, to czy nie należy w teoretycznych założeniach i praktycznym stosowaniu zaleceń jednoczyć wysiłki przedstawicieli różnych dyscyplin, aby uzgodnić stanowiska w sprawie ochrony ogólnoludzkich wartości?

Ile zdarzeń, tyle pytań

   Jako ilustrację profesor J. Farber przedstawił 54 wcześniej opracowane przypadki i 4 nowe (transplantacja organów, transseksualność). Opisane sytuacje mogą niektórym wydawać się nie do pomyślenia, mało wiarygodne, nawet uwłaczające albo, przeciwnie, zbyt naiwne, uproszczone, niewystarczająco udokumentowane. Rozpatrywane przypadki wyróżniają się skrajną różnorodnością: od najbardziej ekstremalnych do najprostszych, pospolicie banalnych. Autor specjalnie starał się nie przeciążać opisywanych sytuacji wiadomościami z medycyny, biologii i psychologii, aby nie zaciemniały one relacji specjalistów z dziedzin prawa, moralności, deontologii i etyki.
   Publikacja ta nie jest przeznaczona do prezentowania sytuacji typowych, które pociągają za sobą jednoznaczne odpowiedzi - "rozwiązania do stosowania". Chodzi o to, żeby przygotować czytelnika do rozpoznawania różnych aspektów danego problemu i dać mu możliwość wyboru. Niekiedy w dwóch identycznych sytuacjach należy podjąć różne działania.

Pytania

   Dzisiaj, w obliczu rozwoju systemów ochrony zdrowia i postępu technicznego, odnosi się wrażenie, że etyce brak przeszłości, a są tylko teraźniejszość i przyszłość. W każdym razie powstają wątpliwości z powodu:

• niepewności słuszności wyboru i dobrego momentu;
• lawiny informacji, które mogą w dowolnym momencie podać w wątpliwość osiągnięte stanowisko lub decyzję;
• przeciwieństwa interesu (we wzniosłym znaczeniu tego słowa) nauki, człowieka, chorego, lekarza i społeczeństwa;
• miejsca ochrony zdrowia w życiu człowieka w jego drodze ku śmierci;
• stwierdzenia w niektórych wypadkach istnienia granic między etyką a bioetyką.