PROTEST PRZECIWKO SEKCJI ZWŁOK Z PRZYCZYN RELIGIJNYCH

Zmarły - mężczyzna, lat 60, muzułmanin. Protest rodziny przeciwko sekcji zwłok z przyczyn religijnych.

1. Prawo międzynarodowe

   Protest rodziny musi być uszanowany jako urzeczywistnienie prawa do przekonań religijnych, uznawanego przez wszystkie instytucje międzynarodowe (patrz art. 9 (1) Europejskiej konwencji praw człowieka i art. 18 Paktu Cywilnego), jeżeli przyjmiemy, że zwłoki są przedmiotem prawa spadkowego wobec każdej rodziny.
   Przeciwny pogląd wyrażają artykuły 11 (1) i 12 (3) wspomnianej wcześniej rezolucji (78) 29: "po stwierdzeniu śmierci przez lekarza, nie wchodzącego w skład ekipy dokonującej pobrania lub przeszczepu, pobranie organu może być dokonane". W art. 10 (2) tej samej rezolucji znajdujemy jednak punkty odpowiadające przytoczonym powyżej motywom.
   Jeśli sekcja przeprowadzana jest na żądanie sądu w celu ustalenia przyczyny śmierci, to sprzeciw rodziny i wykorzystanie zwłok do dokonania transplantacji schodzą na plan dalszy. Art. 11 (2) rezolucji (78) 29 przewiduje, że "pobranie może być dokonane, gdy nie ma ryzyka, że przeszkodzi ekspertyzie medyczno-sądowej lub sekcji zwłok, która jest nakazana przez prawo. Państwo, opierając się na tym przepisie, może decydować, czy pobranie będzie zależne od zgody kompetentnych władz".
   Punkt 39 aneksu do wspomnianej rezolucji wypowiada się w tej kwestii następująco: "Niekiedy prawo nakazuje ekspertyzę medyczno-sądową albo sekcję zwłok dawcy organu. Także w wypadku, gdy sąd zleci ekspertyzę lub autopsję, można dokonać pobrania tkanek lub organów, pod warunkiem, że nie wpłynie to na rezultat ekspertyzy lub autopsji [...]. Pomimo istnienia tej normy eksperci zaznaczają, że w wielu państwach członkowskich przed dokonaniem pobrania żąda się, oprócz opinii uprawnionego lekarza i ekipy przeprowadzającej operację, także pozwolenia kompetentnych władz, jeśli prawo nakazuje przeprowadzenie ekspertyzy medyczno-sądowej albo sekcji zwłok (w niektórych państwach autopsja konieczna jest nie tylko w sprawach karnych, ale także w innych sytuacjach, na przykład aby określić przyczyny nieszczęśliwego wypadku w pracy). Ponieważ państwa członkowskie mogą zachować swoje prawodawstwo i swoją praktykę, eksperci dodali drugie zdanie, które daje państwu możliwość żądania zgody kompetentnych władz."

2. Etyka

   Sekcja zwłok nie jest przedmiotem zainteresowania WHO. Międzynarodowa Konferencja Organizacji Medycznych (Paryż 1983) zobowiązuje do respektowania przekonań religijnych i poglądów rodziny.

3. Moralność religijna

a) Katolicka. Z punktu widzenia moralności katolickiej należy respektować prawa i przekonania religijne rodziny dotyczące ciała zmarłego. Dozwolone jest jednak, aby władza wystąpiła przeciw woli rodziny z poważnych przyczyn i dla wspólnego dobra, na przykład kiedy podejrzewa się, że śmierć nastąpiła w wyniku przestępstwa albo jeśli istnieje zagrożenie ludności [Pius XII, AAS 48 (1956), s. 462 i n.].
b) Protestancka. Problem ten jest rozwiązywany w zgodzie z prawodawstwem poszczególnych państw.
c) Żydowska. Nie może być przeprowadzona sekcja zwłok, jeśli rodzina nie zgadza się na nią.
d) Muzułmańska. W islamie sekcja zwłok jest uważana za problem delikatny i drażliwy, ponieważ narusza fizyczną integralność ciała ludzkiego, stworzonego przez Najwyższego, która musi być szanowana. Mimo to jest dozwolona w interesie nauki (związek przyczynowo-skutkowy między objawami choroby a patologią narządów). Ponadto może być dokonana, gdy jest pomocna do ustalenia prawdy w śledztwie. W wielu państwach muzułmańskich zgoda na autopsję musi być wydana przez dwóch lekarzy, z wyłączeniem lekarza, który leczył zmarłego.
e) Buddyjska. Autopsja może być dokonana po spełnieniu kilku warunków, w szczególności upływu trzech dni od chwili śmierci, ponieważ buddyzm zakłada, że świadomość pozostaje w cielesnej powłoce do końca tego okresu. Należy podkreślić, że tradycja buddyjska nie może zająć stanowiska, gdy problem dotyczy innego systemu religijnego. Sprawą tego systemu jest wypracowanie kompromisu z funkcjonującym ustawodawstwem.