UDZIAŁ LEKARZA W LUDOBÓJSTWIE

Deklaracja Tokijska zakazuje jakiegokolwiek udziału lekarza w ludobójstwie.

1. Prawo międzynarodowe

   Konwencja ONZ o zapobieganiu i karaniu ludobójstwa (9 grudnia 1948 r.; 12 stycznia 1951 r.), cztery Konwencje Genewskie z 1948 r. o prawie prowadzenia wojny i dwa protokoły dodatkowe (12 sierpnia 1977 r.), Międzynarodowe porozumienie o zniesieniu wszelkich form dyskryminacji rasowej (21 grudnia 1965 r.; 4 stycznia 1969 r.), Konwencja o zwalczaniu i karaniu zbrodni apartheidu (30 listopada 1973 r.; 18 lipca 1976 r.) i traktat zawarty w Nowym Jorku zabraniający armiom używania niektórych rodzajów toksycznej broni w czasie wojny (10 października 1980 r.) zakazują jakiegokolwiek udziału lekarza w ludobójstwie (to jest w realizowanym albo planowanym masowym zabijaniu ludzi) oraz podburzania doń i udzielania pomocy. Zakaz ten obejmuje zarówno lekarza wykonującego swe funkcje zawodowe, jak i lekarza występującego jako zwykła osoba.

2. Etyka

a) Przyjęty we wspólnocie międzynarodowej kodeks etyki lekarskiej zobowiązuje lekarza do szacunku dla życia i do przejawiania humanitaryzmu.
b) Preambuła Deklaracji Tokijskiej (1975) stwierdza: "Lekarz ma przywilej służenia ludzkości. Musi on chronić i przywracać fizyczne i psychiczne zdrowie wszystkich ludzi, bez jakiejkolwiek dyskryminacji oraz łagodzić cierpienia swoich pacjentów. Lekarz powinien przejawiać bezwzględny szacunek dla życia ludzkiego już od jego poczęcia i nigdy, nawet pod groźbą, nie może wykorzystywać swoich umiejętności zawodowych przeciwko prawom ludzkim".
c) Rezolucja z Lizbony (1981) głosi: "Udział lekarzy w wykonywaniu kary śmierci jest sprzeczny z etyką lekarską".
d) Normy etyki lekarskiej w okresie konfliktów zbrojnych, przyjęte w Hawanie w 1956 r. i zmodyfikowane w Wenecji w 1983 r., nakładają na lekarzy obowiązek udzielania pomocy oraz ochrony życia i zdrowia bez rozróżniania rasy, płci, narodowości, przekonań politycznych i religijnych (punkty 2 i 4).
   WHO zakazuje jakiegokolwiek udziału lekarza w ludobójstwie (Genewa 1947, Hawana 1956, Tokio 1975).

3. Moralność religijna

a) Katolicka. Ludobójstwo, występując przeciw życiu i znieważając godność ludzką, jest potępione przez Kościół katolicki [Sobór Watykański II; Gaudium et Spes, n. 27 i 79, AAS 58 (1966), s. 1025-1120.]. Dlatego udział lekarza w tym akcie, który jest bezprawny z samej swej istoty, jest bezwarunkowo zabroniony.
b) Protestantyzm. Czy słuszna jest w ogóle sama próba postawienia takiego pytania? Czy dopuszczalne jest przypuszczenie, że ktokolwiek może być upoważniony do udziału w ludobójstwie?
c) Żydowska. Dlaczego na początku jest jeden człowiek? Na to pytanie Talmud daje jednoznaczną odpowiedź: "Żeby nikt nie mógł rzec: mój ojciec był lepiej urodzony od twego" (Sanhedrin, IV, 5). W ten sposób judaizm zakazuje jakiegokolwiek rasizmu. Musimy zrobić wszystko, aby nikt nie był poszkodowany z naszej winy, dlatego nikt nie może być zabity z powodów rasowych. Jeden z naszych mistrzów zapytał wręcz: "Kto ci mówi, że twoja krew jest bardziej czerwona niż krew twego sąsiada?".
d) Muzułmańska. Islam bardzo wyraźnie wypowiada się na ten temat. Koran głosi: "Kto zabije człowieka [...], ten odpowie za krew jego przed całym rodem ludzkim; kto zaś uratuje życie człowieka, będzie tak nagrodzonym, jakby uratował życie całego rodu ludzkiego" (Koran, tł. Jan Murza Tarak Buczacki, Warszawa 1958, t. 2, sura V, werset 35).
   W ten sposób Koran jeszcze wyraźniej niż Deklaracja Tokijska zakazuje jakiegokolwiek udziału lekarza w ludobójstwie.
e) Buddyjska. Zdanie podobne do zdania innych religii.