LUDZIE W PODESZŁYM WIEKU

Pacjent, 85 lat, zdrowy fizycznie i psychicznie. W następstwie omdlenia (syndrom Adamsa-Stokesa) lekarze stwierdzili konieczność wszczepienia stymulatora serca. Administracja szpitala odmawia przeprowadzenia operacji z powodu niewypłacalności chorego.

1. Prawo międzynarodowe

   W prawie międzynarodowym nie ma przepisów, które mówiłyby o pomocy finansowej w czasie choroby, inwalidztwa czy starości, świadczonej przez organy opieki społecznej. W takich wypadkach należy odwołać się do "prawa kompetentnego", czyli krajowego, a więc od tego prawa zależy wszczepienie stymulatora.

2. Etyka

   Światowa Organizacja Zdrowia (Dwanaście zasad zabezpieczenia społecznego, 1963) proklamuje niezależność profesjonalną i moralną lekarza, bez żadnych ograniczeń, w wyborze koniecznej terapii.
   Otrzymawszy potrzebną informację, decyzję powinien podjąć pacjent sam, a nie jego rodzina (WHO, Lizbona 1981). Chory sam ocenia swoje możliwości finansowe. Co do pokrycia wydatków, Stały Komitet Lekarzy (Norymberga 1967) zajmujący się problemami wykonywania przez lekarzy ich obowiązków służbowych, przypomniał państwom o obowiązku przyjęcia odpowiednich norm, gwarantujących wszystkim obywatelom dostęp do koniecznej pomocy lekarskiej.
   Stały Komitet Lekarzy ECE (Kopenhaga 1979) wezwał rządy, aby przedyskutowały kwestię zniżek, których medycyna może udzielić ludziom w podeszłym wieku, biorąc pod uwagę poziom ich życia.
   Deklaracja z Rancho Mirage (WHO, 1986) zobowiązuje lekarza do ochrony interesów osoby chorej, biorąc jednocześnie pod uwagę koszty leczenia. Deklaracja Wiedeńska (1988) mówi, że nikomu, kto potrzebuje pomocy lekarskiej, nie można jej odmówić z powodu jego niewypłacalności.

3. Moralność religijna

a) Katolicka. Warunki finansowe chorego nie mogą stanowić przeszkody w leczeniu, do którego wszyscy mają prawo, gdy wynika taka potrzeba. Odmowa koniecznego leczenia ze strony administracji szpitala jest więc absolutnie nie do przyjęcia z punktu widzenia Kościoła [Sobór Watykański II, Gaudium et Spes, AAS 58 (1966), s. 1025-1120, n. 29]. W wypadku gdy pacjent leczy się prywatnie, państwo ma zawsze obowiązek zwrócić mu wydatki, jeśli sam chory nie jest w stanie opłacić leczenia (zasada subsydiarności).
b) Protestancka. Prawodawstwo socjalne państwa, które spotyka się z takimi problemami, powinno być natychmiast ulepszone. Jednak w większości państw, z powodu braku środków, problem ten nie jest podnoszony; można wręcz mówić o niewypłacalności całego państwa. Jakie stąd wnioski?
c) Żydowska. Racje materialne nie mogą nigdy być przeszkodą w otrzymaniu pomocy lekarskiej. Wiek pacjenta także nie może mieć żadnego znaczenia. Dopóki trwa życie, lekarz ma zrobić wszystko, aby ratować chorego. Prawo do życia nie może zależeć ani od koloru skóry, ani od religii, ani od płci, ani od wieku, ani formalności administracyjnych lub celnych.
d) Muzułmańska. Nikt nie może oponować przeciwko przepisanemu leczeniu. W tym przypadku jest mowa o nieudzieleniu pomocy człowiekowi znajdującemu się w niebezpieczeństwie. Jeśli chodzi o pokrycie kosztów leczenia, można zwrócić się o pomoc do rodziny chorego. W przeciwnym razie wszystko zależy od prawa danego państwa.
e) Buddyjska. Zdanie podobne do zdania innych religii.