PRAWO DO ZACHOWANIA TAJEMNICY LEKARSKIEJ
(WOBEC PARTNERA PACJENTA CHOREGO NA AIDS)

Pacjent, chory na AIDS, prosi lekarza, aby nie ujawniał diagnozy przed partnerem.

1. Prawo międzynarodowe

   Wiele dokumentów prawa międzynarodowego głosi: "Każdy człowiek ma prawo do wolności szukania i otrzymywania informacji, zwłaszcza w formie ustnej, pisemnej lub w formie publikacji [...] oraz w innych formach, według swego wyboru" (art. 19 Powszechnej Deklaracji Prawa Człowieka, art. 19 (2) Paktu Cywilnego i art. 10 (1) Europejskiej Konwencji Praw Człowieka).
   "Korzystanie z tej wolności wymaga jednak szczególnych obowiązków i specjalnej odpowiedzialności. Można w konsekwencji być narażonym na pewne ograniczenia, które muszą jednak być wyraźnie ustalone w prawie i które są konieczne dla:
1) poszanowania praw innych ludzi;
2) ochrony zdrowia powszechnego"
(art. 19 (3) Paktu Cywilnego i 10 (2) Europejskiej Konwencji Praw Człowieka).
   W konsekwencji, jeśli w prawodawstwie krajowym przewidziane jest prawo do tajemnicy lekarskiej, lekarz może odmówić jakiejkolwiek informacji partnerowi lub partnerce pacjenta.
   W wypadku braku takiego prawa lekarz nie może szkodzić osobom trzecim i powinien odpowiedzieć na pytania, które mogą być mu zadane.
   Przypomnijmy, że punkt 2.2.3 zalecenia nr R (87) 25 Komitetu Ministrów Rady Europy (26 listopada 1987 r.) głosi, że wspomniane osoby "powinny być poinformowane o dodatnim wyniku badania krwi; powinny być skierowane na konsultacje do specjalisty w celu otrzymania dokładnej informacji na temat ochrony własnego zdrowia i sposobu zapobiegania rozprzestrzenianiu się infekcji na innych ludzi". Przypomnijmy także, że zgodnie z punktem 2.2.1 tego zalecenia poufność testów, przeprowadzanych za zgodą pacjenta, powinna być skrupulatnie przestrzegana.

2. Etyka

   Lekarz jest zobowiązany do bezwarunkowego przestrzegania tajemnicy zawodowej (WHO, Londyn 1949, Genewa 1948, Lizbona 1981; Dwanaście zasad zabezpieczenia społecznego, 1963). Nawet lekarz zakładowy musi przestrzegać tej tajemnicy (Stały Komitet Lekarski ECE, 1969).
   Deklaracja Madrycka WHO (1987) wymaga, by lekarze radzili pacjentom, żeby powiadamiali swoich partnerów, przeszłych i obecnych, że być może są nosicielami wirusa. Każdy potwierdzony wypadek zachorowania na AIDS należy anonimowo zgłosić odpowiednim władzom.
   Tożsamość osoby chorej na AIDS lub nosiciela wirusa HIV nie powinna być ujawniana, chyba że może być zagrożeniem dla zdrowia innych. Musi być opracowany sposób ostrzegania partnerów seksualnych zarażonych osób, przy zachowaniu, jeśli to możliwe, poufnego charakteru dotyczących ich informacji. Sposób ten musi, gwarantować odpowiednią ochronę prawną lekarza, który, wypełniając obowiązek zawodowy, ostrzega osoby zagrożone ryzykiem.

3. Moralność religijna

a) Katolicka. Tajemnica zawodowa, według doktryny Kościoła katolickiego, nie ma charakteru absolutnego (Pius XII, Discorsi e messaggi radiodiffusi, t. VI, s. 191 i n.). W omawianym przypadku chodzi o chorobę zakaźną i dlatego lekarz ma obowiązek powiadomienia o niej odpowiednich władz sanitarnych. Lekarz musi wymagać, aby pacjent przekazał diagnozę swojemu partnerowi, ponieważ tylko znając ryzyko partner może podjąć wszystkie środki ostrożności. W wypadku odmowy lub nieodpowiedzialności pacjenta wspólne dobro wymaga, aby lekarz sam poinformował odpowiednie władze, a nawet partnera.
b) Protestancka. Dlaczego pacjent tego wymaga? O jakim "partnerze" można mówić, gdy myśli się o oszustwie naprawdę straszliwym? Lekarz powinien pomóc pacjentowi zastanowić się nad tymi pytaniami, aby z całą świadomością mógł wziąć na siebie odpowiedzialność. W przeciwnym razie jasne jest, że troska o zdrowie - co więcej, o życie - partnera powinna przeważać nad w znacznej mierze wątpliwym życzeniem pacjenta.
c) Żydowska. Szacunek dla życia prywatnego i nienaruszalność tajemnicy zawodowej nie mogą stać wyżej niż ochrona życia i bezpieczeństwo innych ludzi. Absolutny obowiązek ochrony życia innych zobowiązuje lekarza do zastosowania wszelkich środków, które uważa za konieczne dla oddalenia niebezpieczeństwa. W tym przypadku lekarz ma obowiązek naruszyć tajemnicę zawodową; przemilczenie w takiej sytuacji powinno być karalne, ponieważ nikt nie ma prawa narażać na niebezpieczeństwo życia innych.
d) Muzułmańska. Tajemnica zawodowa lekarza ma swoje granice. Niewyjawienie partnerowi dodatniego wyniku testu to narażenie drugiego człowieka na niebezpieczeństwo zarażenia. Lekarz powinien przekonać pacjenta chorego na AIDS, aby ujawnił chorobę swojemu partnerowi, tym bardziej że oprócz środków zapobiegawczych (prezerwatywy) istnieje wiele medykamentów zdolnych ograniczyć rozpowszechnianie się wirusa. Islam nakazuje lojalność i uczciwość.
e) Buddyjska. Zdanie podobne do zdania innych religii.